Zarys historyczny
Postać Jana Chrzciciela od stuleci pojawia się w oficjalnej symbolice Brzozowa. Związane jest to z faktem, iż miasto już pod koniec XIV w. dostało się pod władze biskupstwa przemyskiego, a wspomniany święty był i do dziś patronuje kościołowi biskupiemu, czyli katedrze przemyskiej.
Najstarszym ze znanych wizerunków związanych z Brzozowem, jest okrągła pieczęć z dokumentu datowanego na 1534 r., na której widnieje głowa św. Jana Chrzciciela wraz z napisem SIGILLUM CIVITATIS BIRZOW. W latach funkcjonowania I Rzeczypospolitej, herb miasta ukazywał głowę patrona położoną na misie.
W 1772 r. miasto w wyniku pierwszego rozbioru, dostało się pod zarząd monarchii habsburskiej. W okresie zaborów administracja austriacka wprowadziła zmiany w symbolice miejskiej. Do występujących wcześniej motywów dodawano m.in. brzozę, pejzaż pogórza, dewizy oraz elementy dekoracyjne. Końcem XIX w. zdarzało się nawet, że czasowo zrezygnowano z ukazania w oficjalnej symbolice miejskiej wizerunku Jana Chrzciciela.
W czasach II Rzeczypospolitej oraz w latach okupacji niemieckiej brzozowskie władze używały okrągłej pieczęci. W centrum okręgu znajdowała się misa z głową Jana Chrzciciela umiejscowiona na brzozie wraz z sentencją: „Miłość – Cierpliwość – Ludzkość – RP 1359″. Całość położona była się na tarczy zwieńczonej koroną i zdobieniami.
W kolejnych dekadach herb miasta ulegał postępującym modyfikacjom i coraz bardziej odchodził od kanonów przyjętych w heraldyce polskiej.
Obecna symbolika miejska
Aktualnie obowiązująca symbolika Brzozowa, wprowadzona została w oparciu o uchwałę Rady Miejskiej Nr XXIX/191/2009 z dnia 3 kwietnia 2009 r.
Powrócono dla klasycznego ukazania głowy Jana Chrzciciela umiejscowionej na misie. Twarz świętego inspirowana była wizerunkiem z rzeźby z pokryty chrzcielnicy, znajdującej się w brzozowskiej Bazylice Mniejszej. Wspomniany obiekt datowany jest na przełom XVII i XVIII w.
Elementami obecnie funkcjonującej symboliki Gminy Brzozów są:
Herb – przedstawia ścięta głowę Jana Chrzciciela na żółtej (złotej) misie umiejscowioną na błękitnym polu.
Flaga – ma postać płata o proporcjach szerokości do długości jak 5:8, dzielonego pionowo w proporcjach 3:2; w pasie czołowym na niebieskim tle centralnie ścięta głowa św. Jana Chrzciciela na żółtej misie, pas zewnętrzny dzielony poziomo na 7 siedem pasów – cztery niebieskie i trzy białe, o takiej samej szerokości wyrażającej się stosunkiem 1:7. Pas czołowy symbolizuje miasto, zaś pas zewnętrzny nawiązuje do siedmiu wsi, które wraz z miastem tworzą gminę Brzozów
Baner – funkcjonuje w dwóch formach:
a) baner jednostronny ma postać prostokątnego płata o proporcjach szerokości do długości jak 3:8, dzielonego poziomo na strefy w proporcji 3:2; w strefie górnej barwy niebieskiej centralnie ścięta głowa św. Jana Chrzciciela na żółtej misie; strefa dolna dzielona pionowo na 7 pasów – cztery niebieskie i trzy białe, o takiej samej szerokości wyrażającej się stosunkiem 1:7.
b) baner dwustronny ma postać prostokątnego płata o proporcjach i układzie identycznym jak baner jednostronny. Strona lewa jest lustrzanym odbiciem strony prawej.
Pieczęcie – są okrągłe o średnicy 35 mm i zawierają w środku herb gminy Brzozów, a w otoku majuskułowy napis odpowiadający podmiotom uprawnionym do używania konkretnej pieczęci, tj.: „Burmistrz Brzozowa” i „Gmina Brzozów”.
Opracował: Paweł Gądek (Źródła: Uchwała Rady Miejskiej Nr XXIX/191/2009 z dnia 3 kwietnia 2009 r.; Archiwum Państwowe w Rzeszowie, Oddział w Sanoku, Akta miasta Brzozowa; M. Kaznowski, Nowy herb gminy Brzozów, http://archiwum2.brzozow.pl [dostęp: 10.02.2023])
